Cuma, Mayıs 23, 2025

özgür yazılım

Makaleler

SimpleX: Gözetim Kapitalizmine Karşı Bir İletişim Aracı

Günümüz dijital düzeninde, iletişim araçları bireyleri kontrol etmek isteyen devletler ve veri sömürüsüyle kâr elde eden tekeller tarafından ele geçirilmiş durumda. WhatsApp, Telegram gibi uygulamalar, “güvenli” olduklarını iddia etseler de, ya merkezi sunucularla kullanıcıları izliyor ya da devlet baskısına boyun eğiyor. SimpleX Chat, bu sisteme radikal bir alternatif sunuyor: Kimliksiz, merkeziyetsiz ve tamamen şifreli bir iletişim ağı.

Read More
Seçtiklerimiz

Özgür yazılım nereden çıktı?

Eskiden bilgisayarlar, delikli kartlar ile programlanıyordu. Delikli kartlar, “At yarışı kuponu” benzeri üzerinde delinecek noktalar olan kartondan kartlardı. Delinen her nokta mantıksal “1” delinmeyen kısımlar ise mantıksal “0” anlamına geliyordu. Ayrıca kartın üzerinde hangi deliğin ne anlama geldiğini gösteren bir tablo da mevcuttu (aynı ÖSYM optik formlarındaki gibi). Dolayısıyla yazılımın kendisi aslında o kart olduğundan, karta bakan herhangi biri yazılımın nasıl çalıştığını anlayabilmekte ve “kaynak koduna” erişebilmekteydi. Bu yüzden, yapılan bir yazılım her koşulda özgürdü. Yazılıma baktığınızda nasıl çalıştığını anlayabiliyor, onu değiştirebiliyor veya yeni bir karta kolayca delikleri geçirip onu kopyalayabiliyordunuz. Ayrıca yazılımı değiştirip dağıtmanızda da hiçbir engel yoktu elbette.

Read More
Seçtiklerimiz

WhatsApp – “Ne iyi insanlar var!”

WhatsApp kullanma kolaylığı, yaygınlığı, daha önceden büyük bedellere mal olan şehirlerarası ve milletlerarası telefon-bazlı görüşmeleri ücretsiz hale getirmesi ve görüntüyü de içermesi gibi nedenlerle günümüzde en fazla kullanılan iletişim sistemidir. Her gün tüm dünyada milyarlarca kişi Whatsapp üzerinden ücretsiz olarak sayısız iletişim faaliyeti gerçekleştirir. Bu sistemi kullanırken çoğumuz neden WhatsApp’ın bize bu iyilikleri “karşılıksız” olarak sağladığını düşünmeyiz. Belki bazılarımız bu tür sistemlerde yaygın olduğu üzere karşılık olarak reklamcılık geliri olduğunu düşünür fakat aşağıda anlatılacağı gibi bu doğru değildir. WhatsApp’ın kayda değer bir reklam geliri yoktur. Peki neden yapar WhatsApp bu iyilikleri?

Read More